Bulut bilişim teknolojileri istikrarlı bir yükselişte…
Hatta pandeminin de etkisiyle bu istikrarlı yükseliş daha da artmış durumda.
Suse tarafından yapılan bir araştırmaya göre, genel buluta geçişler, son üç yılda %89’dan %92’ye yükselirken; 1000 veya daha fazla çalışanı olan firmaların %80’inden fazlası, aynı anda birden çok bulut platformu kullanıyor. 2024 yılına kadar bu oranın %90’a çıkması bekleniyor.
Rakamlardan da anlayacağınız gibi şirketlerde dijitalleşme söz konusu olduğunda, bulut bilişim en önemli teknolojilerden biri olarak görülüyor.
Peki tam olarak nedir bu bulut bilişim?
Bulut Bilişim Nedir?
Tüm bilgisayar donanımınızı, yazılımınızı, veri tabanınızı ve uygulamalarınızı fiziksel ofisinizden daha güvenli bir siteye taşıdığınızı ve bunların size internet üzerinden teslim edildiğini hayal edin. İşte en basit şekliyle bulut bilişimin tanımı budur.
Biraz daha teknik konuşmak gerekirse, bulut bilişim; verilerinizi depolamak, yönetmek ve işlemek için yerel bir sunucu veya kişisel bir bilgisayar kullanmak yerine, bunlara kolay erişim sağlamak için bilgi işlem hizmetlerinin, internet (bulut) üzerinden sunulmasıdır.
Bulut tabanlı hizmetler internet üzerinden sağlandığı için kullanıcıların bağımsız bilgi işlem altyapısına ve veri merkezlerine sahip olmaları gerekmez. Mevcut bir internet bağlantısı olduğu sürece, kullanıcılar çevrimiçi hizmetlere bulut üzerinden erişebilir.
Bulut bilişim hizmetleri ayrıca, sadece belirli bir zaman diliminde kullandığınız kaynaklar için ödeme yaptığınız isteğe bağlı bir hizmettir. Bu da işletme maliyetlerinizi düşürmenize ve altyapınızı daha verimli çalıştırmanıza yardımcı olur.
Bulut Bilişim Nasıl Çalışır?
Bulut bilişim, verileri internet üzerinden erişilebilen fiziksel veya sanal sunucularda depolayan bir altyapıdır. Şirketler, bir veri merkezine sahip olmak yerine, bulut hizmetleri sağlayan şirketlerden erişim kiralayabilir.
Bulut hizmetleri sağlayan şirket, kullanıcıların buluttan gönderdiği ve aldığı bilgi hacmini korumak için gereken depolama kapasitesini, işlem gücünü ve güvenliği sağlayan geniş veri merkezlerine sahiptir.
Kullanıcılar, buluttaki verilere internet tarayıcıları veya bulut bilişim yazılımları aracılığıyla erişim sağlayabilir. Her iki durumda da, kullanıcıların bulut hizmetlerine erişmek için internete bağlı olmaları gerekir.
Bulut Bilişim Teknolojisi Ne İçin Kullanılır?
Artık bulut bilişim ne olduğu ve nasıl çalıştığı hakkında bilgi edindiğinize göre, bu popüler teknolojinin en yaygın kullanımlarından bazılarını inceleyelim:
1. Dosya Depolama
Dosyalarınıza istediğiniz zaman erişim sağlayabilmeniz için dosyalarınızı bulutta depolar. Dosyalar cihazlar arasında paylaşılabilir ve senkronize edilebilir. Tek ihtiyacınız olan şey, bir internet bağlantısıdır.
2. Veri Yedekleme
Bulut depolama ve bulut veri yedekleme eş anlamlı gibi görünse de aslında farklıdır. Bulut yedekleme; şirketiniz bir sunucu çökmesi, siber saldırı veya başka bir veri kaybı yaşarsa, hizmetinize güvenli bir şekilde devam edebilmenizi sağlar.
3. IaaS, SaaS ve PaaS Hizmetleri
IaaS, bulut üzerinden müşterilere isteğe bağlı olarak ağ, depolama ve bilgi işlem kaynakları sunar.
SaaS, müşterilerin bulutta barındırılan çok sayıda çevrimiçi yazılım uygulamasına erişmesine olanak tanır.
PasS ise, web üzerinden yazılım oluşturmak için bir platform sunar.
4. Bulut Barındırma
Bu çözümler, e-posta hizmetleri, uygulama barındırma, web tabanlı telefon sistemleri ve veri depolama gibi birden çok türde bilgi paylaşımını kolaylaştırır.
5. Yazılım Test Etme ve Geliştirme
Bulut bilgi işlem sağlayıcıları, geliştirme ve testi daha hızlı, daha ucuz ve daha az karmaşık hale getirerek sürekli entegrasyon ve sürekli teslimat için birçok araç sunar.
Bu bulut geliştirme araçlarıyla, yazılım teslim sürenizi kısaltarak avantaj elde edebilir ve rekabette üstünlük sağlayabilirsiniz.
6. Olağanüstü Durum Kurtarma
Herhangi bir felaket durumunda, bilgisayarınız ve internet bağlantınız olduğu sürece dosyalarınızı, programlarınızı ve verilerinizi bulut üzerinden kurtarabilirsiniz.
7. İşbirliğini Kolaylaştırma
Bulut bilişim, proje dosyalarına paylaşılan bir bulut alanından erişebilmenizi sağladığı için, sizin ve ortak çalışanlarınızın işbirliğini kolaylaştırır (fiziksel olarak nerede olursanız olun). Bulut, mevcut kaynaklara dayalı olarak herhangi bir kısıtlama olmaksızın iş ortaklarınızla 7/24 çalışmak için daha fazla fırsat sunar.
8. Büyük Veri Analitiği
Büyük veri analitiği, bulut bilişimin en önemli kullanım örneklerinden biridir. Kuruluşların, değerli içgörüler elde etmek için kullanabilecekleri, yapılandırılmış ve yapılandırılmamış büyük hacimli verilere erişmesine olanak tanır. Bu, büyük ve küçük birçok kuruluşun müşterilerinin davranışlarını ve satın alma modellerini anlamalarına ve onları potansiyel müşterilere dönüştürmek için kişiselleştirilmiş pazarlama kampanyaları kullanmalarına yardımcı olur.
Bulut Bilişim Türleri
Üç farklı bulut türü vardır: Genel bulut, özel bulut ve hibrit bulut. Genel, özel ve hibrit bulutlar benzer altyapıyı kullanır, ancak çok farklı şekilde yönetilir. Müşteriler genellikle bulut sistemlerini yönetme yeteneklerine ve güvenlik taleplerine göre bir bulut türü seçer.
1. Genel Bulut
Genel bulut (public cloud), bulut bilişim dünyasında en yaygın olarak kullanılan hizmettir. Genel bulutta, sunucu ve depolama gibi bilgi işlem kaynakları, üçüncü taraf bulut hizmeti sağlayıcılarının sahip olduğu ve işlettiği altyapıyı kullanır.
Tüm yazılım, donanım ve diğer destekleyici altyapı, bulut sağlayıcısına aittir ve bu sağlayıcı tarafından yönetilir. Genel bulutta işletmeler, diğer işletmelerle aynı donanımı, depolamayı ve ağ cihazlarını paylaşır.
Genel bulut; daha ucuz olması, daha az bakım gerektirmesi ve neredeyse sınırsız ölçeklenebilirlik sağlaması nedeniyle son yıllarda önemli bir popülerlik kazanmıştır.
2. Özel Bulut
Özel bulut (private cloud), yalnızca tek bir işletme veya kuruluş tarafından kullanılan bilgi işlem kaynaklarından oluşur. Özel bulut, fiziksel olarak bir işletmenin veri merkezinde bulunabilir veya üçüncü taraf bir hizmet sağlayıcısı tarafından barındırılabilir.
Özel bir bulutla, hizmetler ve altyapı her zaman özel bir ağ üzerinde tutulur, donanım ve yazılım yalnızca kuruluşunuza özel olarak kalır. Bu da şirkete daha fazla sorumlulukla birlikte daha fazla kontrol sağlar. Artan kontrol, şirketlerin kullandıkları donanım ve kaynakları seçmelerine olanak tanır. Ayrıca onlara güvenlik sistemlerini özelleştirme ve kendi standartlarını koruma yeteneği verir.
Özel bulutlar genellikle finans kurumları, devlet kurumları, orta ve büyük ölçekli kuruluşlar tarafından kullanılır. Özel bulutun avantajları arasında esneklik, gelişmiş güvenlik ve yüksek ölçeklenebilirlik bulunur.
3. Hibrit Bulut
Hibrit bulut (hybrid clouds), hem genel hem de özel bulut hizmetlerini birleştirir. Hibrit bulutta, genel bulutu e-posta gibi yüksek hacimli ancak daha düşük güvenlik gereksinimleri için, özel bulutu (veya diğer şirket içi altyapı) finansal raporlama gibi iş açısından kritik, hassas işlemler için kullanabilirsiniz.
Hibrit bulut, kuruluşlara daha fazla esneklik, daha fazla dağıtım seçeneği sunar ve mevcut altyapıyı, güvenliği ve uyumluluğu optimize etmeye yardımcı olur. Ayrıca daha iyi kontrol, maliyet etkinliği ve geçiş kolaylığı avantajlarıyla birlikte gelir.
Bulut Hizmet Türleri
Üç ana bulut hizmet türü vardır: Hizmet Olarak Altyapı (IaaS), Hizmet Olarak Platform (PaaS) ve Hizmet Olarak Yazılım (SaaS). Tümü farklı düzeylerde kontrol ve yönetim sunan bulut hizmet türlerinden hangisinin işletmenizin ihtiyaçlarınıza en uygun olduğunu öğrenmek için aşağıdaki detayları inceleyebilirsiniz.
1. Hizmet Olarak Altyapı (IaaS)
Hizmet Olarak Altyapı (IaaS), bulut hizmet türlerinin en temel kategorisidir. IaaS ile işletmeler veya kuruluşlar, bir bulut sağlayıcısından BT altyapısını (sunucular, depolama, ağ ve işletim sistemleri) kullandığın kadar öde temelinde kiralayabilir. IaaS, yüksek düzeyde esneklik sağlar ve kuruluşların fiziksel altyapı satın alma ve yönetme karmaşıklığından kaçınmasına yardımcı olur.
Microsoft Azure ve Amazon Web Services en iyi bilinen IaaS sağlayıcılarındandır.
2.Hizmet Olarak Platform (PaaS)
IaaS’den biraz farklı olan Hizmet Olarak Platform (PaaS), web üzerinden yazılım oluşturmak için bir platform sunar. PaaS, geliştiricilere işletim sistemleri, yazılım güncellemeleri, depolama veya altyapı ile uğraşmadan yazılımı oluşturmaya odaklanma özgürlüğü verir. PaaS, uygulamaların basit, uygun maliyetli geliştirilmesine ve dağıtılmasına olanak tanır. Ayrıca yüksek düzeyde ölçeklenebilirdir.
3. Hizmet Olarak Yazılım (SaaS)
Hizmet Olarak Yazılım (SaaS), kullanıcıların kişisel veya şirkete ait cihazlarına yazılım indirmelerine gerek kalmadan internet tarayıcıları aracılığıyla uygulamalara erişmelerini sağlar. SaaS’ın avantajları arasında erişilebilirlik, uyumluluk ve geleneksel yazılım indirmelerine, yüklemelerine ve güncellemelerine göre daha düşük ön maliyetler bulunur.
Müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) yazılımı ve e-posta, popüler SaaS seçeneklerinden bazılarıdır.
Bulut Bilişimin Avantajları Nelerdir? Bulut Bilişim Teknolojileri Hayatımızı Nasıl Kolaylaştırır?
Bulut bilişimin geleneksel BT altyapısına göre en önemli avantajlarından bazıları aşağıdaki şekildedir:
1. Maliyet Tasarrufu Sağlar
Maliyet tasarrufu, insanların buluta geçmek istemesinin en önemli nedenidir.
Örneğin, şirketiniz bir veri merkezi kurmak istiyorsa, donanım ve yazılıma yatırım yapması, altyapıyı yönetmek için vasıflı insanları işe alması, başarılı bir operasyon için 7/24 elektrik, soğutma ve diğer bakım işlemlerinin sağlanması gerekir. Fakat buluta geçiş herhangi bir ön yatırım gerektirmez. Çoğu zaman sadece kullandığınız kadar ödersiniz.
2. Esnektir
Bulut bilişim; bellek, bilgi işlem kapasitesi vb. kaynakların sağlanması söz konusu olduğunda oldukça esnektir. Altyapınızı işletmeniz büyüdükçe kademeli olarak büyütmenize olanak tanır.
3. Yüksek Güvenlik Sağlar
Çoğu şirket, bir bulut bilişim çözümünü benimserken, verilerinin güvenliği konusunda endişe duyar. Bazıları bulut bilişim çözümlerini kullanmaktan çekinir, çünkü programlarının, dosyalarının ve verilerinin nasıl tutulduğundan emin olamaz. Verilerine uzaktan erişebilirlerse, siber suçluların da onlara erişebileceğini savunur. Fakat bu oldukça dayanaksız bir yaklaşımdır.
Neden mi?
Çünkü bulut teknolojisi, güvenliği sağlamak için aktarım ve veri tabanında depolama sırasında veri şifrelemesini kullanır. Şifreleme, bilgisayar korsanlarının veya yetkisiz kişilerin verilerinizi görüntülemesini imkansız hale getirir. Ayrıca çoğu bulut tabanlı hizmet, verilerinize güvenlik önlemleri eklemenize olanak tanıyan güvenlik ayarları da sunar.
RapidScale tarafından yapılan bir araştırmaya göre, işletmelerin %94’ü, verilerini buluta aktardıktan sonra güvenliğin arttığını bildirdi ve %91’i bulutun, verilerle ilgili devlet uyumluluk gereksinimlerini karşılamalarını kolaylaştırdığını söyledi.
4. Her Yerden Erişilebilirdir
Fotoğrafınız dizüstü bilgisayarınızda veya telefonunuzda kayıtlıysa, fotoğraflarınıza sadece o dizüstü bilgisayardan veya telefondan erişebilirsiniz. Ancak fotoğraflarınız Dropbox’taysa, dünyanın herhangi bir yerinden, herhangi bir cihazdan internetiniz olduğu sürece fotoğrafınıza erişebilirsiniz.
5. Sınırsız Depolama Sağlar
Bulut bilişimin avantajlarından biri de, istediğiniz kadar veri depolayabilmenizdir. Verilerileri depolarken disk boyutu hakkında hiç endişelenmenize gerek yoktur. Verileri düşük maliyetle esnek bir şekilde veya gereksinimiz arttıkça depolayabilirsiniz.
6. Veri Kaybını Önler
İşletmeniz bulut bilişime yatırım yapmadıysa, verileriniz içinde bulunduğu bilgisayarlara bağlıdır. Bu bir sorun gibi görünmese de, donanımınız teknik sorunlar yaşarsa, verilerinizi kalıcı olarak kaybedebilirsiniz. Bu yüzden verilerinizi bulutta saklamanız gerekir. Bir bulut sunucusundaki bilgiler güvenlidir ve bunlara kolayca erişilebilir.
7. Sürdürülebilirdir
Bulut barındırma daha çevre dostudur. Fiziksel donanım ve ürünlerden ziyade sanal hizmetleri desteklediğinden, enerji verimliliğini artırır. Ayrıca atık kağıtları da azaltır.
Pike’nin araştırmasına göre, işletmeler (en azından birçoğu) bulut bilişim ve diğer sanal veri seçeneklerini benimserse, bu yılın sonunda enerji tüketiminin %31 düşeceği tahmin ediliyor.
Bulut Bilişimin Hizmetlerinin Maliyeti Nedir?
Bulut bilişim hizmet maliyetleri, ihtiyacınız olan bulut hizmet türlerine bağlı olarak değişir.
Dropbox gibi bulut depolama ve dosya paylaşım hizmetleri belirli özellikler için ücretsiz planlar sunar. Gelişmiş özelliklere sahip ücretli planlara geçmek isterseniz, kullanıcı başına aylık 15 dolar ödemeniz gerekir.
Amazon Web Services gibi bulut servis sağlayıcıları ise, bir dizi bulut hizmeti sunar ve kullandıkça öde esasına dayanır.
Fiyatlandırmayı etkileyen faktörler arasında kullanıcı sayısı, yazılımı şirket genelinde nasıl başlatıp dağıtacağınız ve öncelikli teknik destek seçenekleri yer alır.
Bulut Bilişimle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
1. En basit haliyle bulut bilişim nedir?
Bulut bilişim, farklı hizmetlerin internet üzerinden sunulmasıdır. Kaynaklar, veri depolama, sunucular, veri tabanları, ağ iletişimi ve yazılım gibi araçları ve uygulamaları içerir.
2. Bulut hizmet türleri nelerdir?
- Hizmet Olarak Altyapı – Infrastructure as a Service (IaaS)
- Hizmet Olarak Platform – Platform as a Service (PaaS)
- Hizmet Olarak Yazılım – Software as a Service (SaaS)
3. Google Drive bir bulut servisi midir?
Evet, Google Drive bulut tabanlı bir depolama hizmetidir. Kullanıcıların dosyalarını sunucularda depolamasına olanak tanır. Kullanıcılar Google Drive ile dosyaları çevrimiçi olarak paylaşabilir ve istedikleri zaman her yerde bu dosyalara erişebilir.
4. Bulut hizmetlerini kimler kullanabilir?
Bulut hizmetleri bireysel kullanıcılar tarafından da kullanabilir, ancak çoğunlukla kurumsal işletmeler tarafından kullanılır.
5. En popüler bulut hizmet sağlayıcıları hangileridir?
- Amazon Web Services (AWS)
- Alibaba Cloud
- Azure (Microsoft Cloud)
- Dell Cloud
- Digital Ocean
- Google Cloud Platform
- IBM Cloud
- Kamatera
- Oracle Cloud
- Rackspace
- Salesforce
- SAP
- Verizon Cloud
- VMware
6. Bulut bilişimin ana bileşenleri nelerdir?
Bulut bilişimin ana bileşenleri internet, sunucular ve depolamadır.
7. Bulut bilişimden neden faydalanmalısınız?
Bulut bilişim zamandan ve maliyetten tasarruf sağlar. Ayrıca kullanımı çok kolaydır ve internete bağlı herhangi bir cihaz kullanılarak herhangi bir yerden dosya veya verilerinize erişebilmenizi sağlar.
8. Bulut bilişim sadece büyük ölçekli firmalar için mi geçerlidir?
Bulut bilişim teknolojisinin daha büyük ve yerleşik işletmeler tarafından kullanıldığına dair yaygın bir yanılgı olsa da, küçük ve orta ölçekli işletmeler de bulut teknolojisinden faydalanabilir.
Bulut bilişim; maliyetten tasarruf etmek, performansını artırmak, işbirliğini geliştirmek, ölçeklenebilirliği artırmak ve iş verilerini güvende tutmak isteyen her işletme için harika bir seçenektir.
